Quản lý tài chính cá nhân là gì? Nguyên tắc giúp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả từ Doanh nhân

Chắc hẳn bạn đã từng mơ ước về một cuộc sống tự do, không lo âu về tiền bạc, tự tin đầu tư vào những điều mình yêu thích hay thực hiện những chuyến đi xa không phải bận tâm về chi tiêu. Vậy thì, quản lý tài chính cá nhân chính là chìa khóa giúp bạn biến những ước mơ đó thành hiện thực. Dù bạn đang là sinh viên, nhân viên mới ra trường hay đã bắt đầu sự nghiệp, việc hiểu và áp dụng đúng cách quản lý tài chính cá nhân sẽ giúp bạn không chỉ vượt qua được những khó khăn tài chính ban đầu mà còn mở ra một tương lai vững vàng, tự do hơn. Đừng để tiền bạc kiểm soát bạn, hãy học cách làm chủ nó ngay từ hôm nay!

Quản lý tài chính cá nhân là gì? 

Quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Đó là quá trình lên kế hoạch và điều chỉnh việc sử dụng tiền bạc của mỗi người hoặc gia đình, nhằm đạt được những mục tiêu tài chính rõ ràng. Việc này bao gồm theo dõi thu nhập, kiểm soát chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư và quản lý nợ. Mục tiêu không chỉ là để có một cuộc sống ổn định mà còn là xây dựng nền tảng tài chính vững chắc cho tương lai như: mua nhà, học hành, nghỉ hưu hay thực hiện những ước mơ lớn lao khác.

Phân loại tài chính cá nhân

Khi nhắc đến quản lý tài chính cá nhân, bước đầu tiên để xây dựng một kế hoạch tài chính hiệu quả chính là hiểu rõ các nguồn thu nhập của mình. Mỗi cá nhân sẽ có những nguồn thu khác nhau, và việc phân loại chính xác giúp bạn dễ dàng kiểm soát, tối ưu hóa tài chính của mình. Dưới đây là những phân loại quan trọng về thu nhập mà bạn cần biết để vững bước trên con đường tài chính cá nhân.

1. Thu nhập tài chính cá nhân

Nguồn thu nhập chính là nguồn thu ổn định và thường xuyên mà bạn nhận được từ công việc chính thức hoặc kinh doanh cá nhân. Đối với người trẻ, việc hiểu rõ và xác định nguồn thu nhập chính là chìa khóa để xây dựng tài chính vững chắc trong tương lai.

Lương/Công việc chính thức

Lương từ công việc ổn định là nguồn thu nhập chính của hầu hết mọi người. Đây là khoản tiền bạn nhận được hàng tháng từ công ty hoặc tổ chức mà bạn làm việc. Lương là nền tảng để bạn lên kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư.

Tiền thưởng/Phụ cấp

Ngoài lương cơ bản, nhiều người còn nhận được tiền thưởng hoặc phụ cấp dựa trên hiệu suất công việc, thành tích hoặc thậm chí là các yếu tố bên ngoài như hoàn thành dự án đặc biệt. Đây là nguồn thu bổ sung quan trọng, giúp bạn gia tăng thu nhập cá nhân.

Hoa hồng/Kinh doanh cá nhân

Nếu bạn đang làm trong lĩnh vực bán hàng hoặc sở hữu một doanh nghiệp riêng, hoa hồng từ doanh số bán hàng chính là nguồn thu nhập chủ yếu. Đây là nguồn thu nhập có thể thay đổi theo hiệu quả công việc, tạo cơ hội gia tăng thu nhập theo nỗ lực cá nhân.

Thu nhập từ đầu tư

Đầu tư là một trong những cách thông minh để tăng trưởng tài sản. Thu nhập từ đầu tư có thể đến từ cổ tức, lợi tức, lợi nhuận từ bất động sản, cổ phiếu hoặc các quỹ đầu tư. Đối với những người trẻ, việc bắt đầu tìm hiểu và đầu tư càng sớm sẽ giúp bạn xây dựng một nền tài chính vững mạnh trong dài hạn.

Thu nhập phụ/Thu nhập thụ động

Đây là nguồn thu không yêu cầu bạn phải làm việc trực tiếp, như tiền lãi từ tiết kiệm, cho thuê tài sản, hay bản quyền. Những khoản thu này sẽ giúp bạn có thêm thu nhập mà không cần phải dành quá nhiều thời gian và công sức, tạo điều kiện cho bạn có thêm tài chính để đầu tư vào các mục tiêu dài hạn.

Việc phân loại các nguồn thu nhập này không chỉ giúp bạn dễ dàng kiểm soát tài chính cá nhân mà còn giúp bạn tối ưu hóa các chiến lược tiết kiệm, đầu tư và tăng thu nhập. Hãy bắt đầu từ hôm nay để có một kế hoạch tài chính vững vàng và tự tin hơn trong mọi quyết định tài chính của mình!

2. Tiết kiệm và đầu tư tài chính cá nhân

Khi còn trẻ, bạn có thể không nghĩ quá nhiều về việc tiết kiệm hay đầu tư, nhưng thực tế, hai yếu tố này chính là những chìa khóa giúp bạn mở cánh cửa tự do tài chính trong tương lai. Quản lý tài chính cá nhân không chỉ là việc chi tiêu hợp lý mà còn là việc biết cách tích lũy và đầu tư để xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc cho cuộc sống.

Tiết kiệm

Tiết kiệm không phải là việc bạn chỉ để dành tiền trong một chiếc hũ nhỏ. Đó là cách bạn kiểm soát tài chính cá nhân, giữ lại một phần thu nhập để dành cho tương lai, thay vì chi tiêu hết tất cả. Đôi khi, những đồng tiền tiết kiệm nhỏ hôm nay sẽ tạo ra một bước đệm vững chắc cho những ước mơ lớn sau này.

Đầu tư

Khi đã có nền tảng tiết kiệm, bước tiếp theo là đầu tư tài chính cá nhân để tiền của bạn "làm việc" và sinh lời. Đầu tư không phải là điều gì quá xa vời hay chỉ dành cho các chuyên gia tài chính. Với sự hiểu biết và chiến lược đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu từ những bước nhỏ và dần tạo dựng được tài sản cho riêng mình.

Quản lý tài chính cá nhân là hành trình dài, nhưng nếu bạn bắt đầu từ việc tiết kiệm thông minh và đầu tư đúng đắn ngay từ hôm nay, bạn sẽ không phải lo lắng về tài chính trong tương lai. Hãy tạo dựng sự tự do tài chính và bước ra khỏi vòng xoáy của lo toan tiền bạc.

6 Nguyên tắc giúp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả

Quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng quan trọng, đặc biệt với giới trẻ, khi bạn bắt đầu độc lập tài chính và xây dựng tương lai cho mình. Để làm chủ được tiền bạc và không bị nó điều khiển, bạn cần hiểu rõ và áp dụng những nguyên tắc cơ bản. Dưới đây là 7 bí quyết giúp bạn trở thành một "bậc thầy" trong quản lý tài chính cá nhân, được các chuyên gia tài chính áp dụng hàng ngày.

1 - Luôn rà soát chi tiêu 

Một trong những bước đầu tiên trong quản lý tài chính cá nhân chính là rà soát tất cả các khoản chi tiêu của bạn. Đừng để tiền bạc "chảy đi đâu mất" mà bạn không biết. Hãy chia các khoản chi tiêu thành hai nhóm:

• Có thể cắt giảm: Những khoản chi không quá quan trọng hoặc có thể giảm thiểu. Ví dụ, bạn có thể giảm chi tiêu cho việc mua sắm quần áo, đi xem phim hoặc uống cà phê với bạn bè.

• Không thể cắt giảm: Đây là những khoản chi cần thiết, như tiền học phí, tiền thuê nhà, hay tiền điện nước.

Ví dụ, nếu bạn là sinh viên và tiền học phí chiếm một phần lớn thu nhập của bạn, đây là khoản bạn không thể cắt giảm. Tuy nhiên, bạn có thể cắt giảm chi phí ăn uống ngoài hàng, hoặc mua sắm những món đồ không thật sự cần thiết. Điều này giúp bạn có thêm tiền cho những mục tiêu tài chính quan trọng hơn.

2 - Lập mục tiêu và lộ trình tài chính rõ ràng 

Mục tiêu tài chính là kim chỉ nam giúp bạn quản lý dòng tiền cá nhân một cách hiệu quả. Mục tiêu tài chính có thể là ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn, nhưng tất cả cần phải thật sự rõ ràng và cụ thể để bạn biết mình đang đi đâu.

Ví dụ, bạn muốn tiết kiệm đủ tiền để đi du lịch trong 1 năm tới cùng gia đình. Bạn ước tính rằng chi phí cho chuyến đi là 12 triệu đồng. Để đạt được mục tiêu này, bạn cần lập kế hoạch tiết kiệm 1 triệu đồng mỗi tháng. Việc này không chỉ giúp bạn tránh lãng phí mà còn giúp bạn biết chính xác mục tiêu tài chính của mình và lộ trình tiết kiệm cần thiết.

3 - Không chi tiêu nhiều hơn 10% thu nhập

Khi nói đến quản lý tài chính cá nhân, một nguyên tắc quan trọng mà các chuyên gia thường khuyên giới trẻ chính là: đừng bao giờ chi tiêu quá 10% thu nhập của bạn cho những món đồ không cần thiết. Đây là một cách để đảm bảo bạn luôn duy trì sự ổn định tài chính và không rơi vào tình trạng nợ nần hay lãng phí.

Hãy thử tưởng tượng, nếu bạn dành 1 triệu đồng cho một chiếc túi xách, bạn có thể sẽ dễ dàng bị cuốn vào một vòng chi tiêu không kiểm soát. Chỉ sau một vài lần mua sắm như vậy, bạn sẽ dễ dàng tiêu hết tiền lương mà không biết đến khi nào mới có thể dư ra một khoản tiết kiệm. Thậm chí, bạn có thể đối mặt với những khó khăn tài chính khi chưa đến cuối tháng.

Một cách thông minh hơn là bạn chỉ nên chi tiêu tối đa 10% thu nhập cho những món đồ như vậy, và thay vì mua ngay lập tức, hãy lập một kế hoạch tiết kiệm nhỏ mỗi tháng từ 100.000 đồng đến 500.000 đồng. Sau một thời gian, bạn sẽ có đủ số tiền để mua món đồ mình yêu thích mà không làm ảnh hưởng đến ngân sách và các kế hoạch tài chính dài hạn của mình.

Ví dụ thực tế: Doanh nhân Hoàng Hữu Thắng chia sẻ rằng, trong xã hội hiện đại, không ít bạn trẻ với mức thu nhập trung bình nhưng lại thiếu hụt về kiến thức tài chính thường xuyên đưa ra những quyết định chi tiêu thiếu suy nghĩ. Họ dễ dàng chi tiền cho những món đồ xa xỉ như chiếc điện thoại iPhone đời mới, hay vay mượn để sở hữu một chiếc xe máy đắt đỏ và không tiếc tay chi cho những buổi ăn uống, mua sắm không cần thiết. Đây là những quyết định xuất phát từ cảm xúc, sự thiếu kiên nhẫn và bản năng tiêu dùng nhất thời, mà không nhận thức rõ sự khác biệt giữa những gì mình thực sự cần và chỉ là mong muốn nhất thời. Hệ quả là, khi đối mặt với khó khăn tài chính hoặc các tình huống khẩn cấp, họ sẽ lúng túng, không biết tìm đâu ra phương án giải quyết và có thể rơi vào tình trạng nợ nần.

4 - Tránh tình trạng chi tiêu không kiểm soát dẫn đến nợ nần

Một trong những vấn đề lớn mà nhiều bạn trẻ gặp phải khi chưa có kinh nghiệm trong quản lý tài chính cá nhân chính là sống trong “vòng xoáy” nợ nần. Không ít người tiêu hết tiền vào giữa tháng, rồi lại phải vay mượn để duy trì cuộc sống đến cuối tháng. Cứ như vậy, nợ cứ chồng chất và bạn thấy mình như đang bị mắc kẹt trong một vòng luẩn quẩn không lối thoát.

Để thoát khỏi tình trạng này, điều quan trọng nhất là bạn phải có quyết tâm mạnh mẽ và một kế hoạch tài chính rõ ràng. Quản lý tài chính cá nhân không chỉ là việc kiểm soát chi tiêu mà còn là việc xây dựng thói quen tài chính vững chắc. Đầu tiên, bạn cần tập trung trả hết những khoản nợ hiện tại và tuyệt đối không vay thêm nợ trong tháng sau. Thực tế, việc duy trì nợ chỉ khiến bạn rơi vào tình trạng căng thẳng tài chính ngày càng lớn.

Bên cạnh đó, hãy thắt chặt chi tiêu và chỉ chi tiền cho những thứ thật sự cần thiết. Hãy học cách phân biệt giữa những món đồ cần có và những món đồ bạn chỉ muốn mua để thỏa mãn mong muốn nhất thời. Việc này không chỉ giúp bạn tiết kiệm mà còn giúp bạn xây dựng nền tảng tài chính vững chắc để tiến gần hơn tới mục tiêu tài chính của mình. Với quyết tâm và kỷ luật tài chính, việc thoát khỏi “vòng xoáy” nợ nần sẽ không còn là điều quá khó khăn.

5 - Tiết kiệm 10 - 15% thu nhập hàng tháng

Một trong những nguyên tắc vàng trong quản lý tài chính cá nhân là việc tiết kiệm ít nhất 10 - 15% thu nhập hàng tháng. Đây là bước đi cơ bản nhưng vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với những người mới bắt đầu. Nếu thu nhập của bạn là 10 triệu đồng mỗi tháng, bạn nên bắt đầu với việc tiết kiệm từ 2 đến 2,5 triệu đồng. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng một thói quen tài chính vững vàng và an tâm hơn về tương lai.

Dần dần, khi đã quen với việc tiết kiệm, bạn có thể nâng mức tiết kiệm lên 20%, 25% hoặc thậm chí 30% thu nhập hàng tháng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng việc tăng mức tiết kiệm cần phải từ từ, đừng ép buộc bản thân quá mức ngay từ đầu vì có thể khiến bạn cảm thấy quá tải và dễ bỏ cuộc.

6 - Gia tăng thu nhập trên nhiều nền tảng

Sự thành công của những doanh nhân nổi tiếng không chỉ đến từ quản lý tài chính cá nhân hiệu quả mà còn nhờ vào việc họ không ngừng tìm kiếm các nguồn thu nhập khác nhau. Điều này chính là "bí quyết" giúp họ đạt được tự do tài chính mà không phải phụ thuộc vào một nguồn duy nhất.

Nếu bạn đang có thời gian rảnh rỗi sau giờ làm việc chính, đừng ngần ngại tận dụng nó để kiếm thêm thu nhập. Bạn có thể thử các công việc như viết lách tự do, quản lý fanpage cho các doanh nghiệp nhỏ, hoặc mở một cửa hàng online nhỏ. Tuy nhiên, việc quản lý nhiều công việc cũng đòi hỏi bạn phải biết cách sắp xếp và cân bằng thời gian hợp lý để không bị quá tải.

Cách quản lý dòng tiền cá nhân hiệu quả và phổ biến hiện nay

Quản lý tài chính cá nhân không phải là một công việc quá phức tạp nếu bạn có kế hoạch rõ ràng. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để quản lý dòng tiền cá nhân một cách hiệu quả. Hai trong số những phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất là quy tắc 50-30-20 và quy tắc 6 cái lọ. Cả hai đều giúp bạn phân chia thu nhập một cách hợp lý, giúp bạn kiểm soát chi tiêu và đạt được mục tiêu tài chính cá nhân một cách nhanh chóng.

1 - Quy tắc 50-30-20

Quy tắc 50-30-20 là một trong những phương pháp quản lý tài chính cá nhân dễ áp dụng nhất, đặc biệt phù hợp với những người mới bắt đầu xây dựng kế hoạch tài chính. Cách thức đơn giản của quy tắc này là phân chia thu nhập của bạn thành 3 phần cụ thể, mỗi phần sẽ có một mục đích riêng biệt:

50% Thu nhập dành cho nhu cầu cần thiết: Đây là những khoản chi tiêu thiết yếu mà bạn không thể cắt giảm, như tiền nhà, tiền ăn uống, tiền xăng xe, và các chi phí đi lại. Những khoản này giúp bạn duy trì cuộc sống cơ bản và công việc hàng ngày.

30% Dành cho khoản dự trù, mua sắm...: Những khoản chi tiêu này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhu cầu và sự ưu tiên của bạn, như giải trí, ăn uống ngoài, mua sắm hay các dịp lễ tết. Đây là phần chi tiêu bạn có thể cắt giảm nếu cần thiết, giúp bạn điều chỉnh tài chính khi gặp khó khăn.

20% Dành cho tiết kiệm hoặc trả nợ: Đây là khoản tiền quan trọng nhất để bạn xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc. Bạn có thể chia khoản tiền này thành các mục tiêu khác nhau như quỹ dự phòng, tiết kiệm cho những kế hoạch lớn trong tương lai hoặc thanh toán các khoản nợ.

Ưu điểm của quy tắc 50-30-20

Dễ nhớ và dễ hiểu: Cấu trúc đơn giản giúp bạn dễ dàng phân bổ thu nhập một cách hợp lý.

Phù hợp với nhiều đối tượng: Dù bạn có thu nhập cao hay thấp, quy tắc này vẫn có thể áp dụng một cách linh hoạt.

Tạo sự cân bằng giữa chi tiêu và tiết kiệm: Quy tắc này giúp bạn không chỉ đảm bảo các nhu cầu thiết yếu mà còn tích lũy cho tương lai.

Nhược điểm:

Yêu cầu tính tự kỷ luật cao: Để tuân thủ quy tắc này một cách hiệu quả, bạn cần có sự kiên trì và kỷ luật trong việc chi tiêu. Nếu không tuân thủ, bạn có thể rơi vào tình trạng chi tiêu quá đà và khó đạt được mục tiêu tài chính cá nhân.

Quy tắc 50-30-20 là một công cụ tuyệt vời giúp bạn dễ dàng quản lý dòng tiền cá nhân, nhưng để thành công, bạn cần phải kiên định và tự giác trong việc thực hiện kế hoạch chi tiêu của mình.

2 - Quy tắc 6 cái lọ 

Một trong những phương pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và chi tiết mà nhiều người nổi tiếng trong ngành tài chính áp dụng chính là quy tắc 6 chiếc lọ. Phương pháp này được phát triển bởi tác giả Harv Eker, người nổi tiếng với các cuốn sách tài chính như "Bí mật tư duy triệu phú" và "Làm giàu nhanh". Quy tắc này chia thu nhập của bạn thành nhiều khoản mục rõ ràng, giúp bạn không chỉ kiểm soát chi tiêu mà còn đảm bảo mục tiêu tài chính dài hạn của mình.

Với quy tắc 6 chiếc lọ, thu nhập của bạn sẽ được phân bổ theo một tỷ lệ nhất định vào các mục tiêu cụ thể, từ chi tiêu thiết yếu đến đầu tư tài chính và các hoạt động từ thiện. Cùng tìm hiểu chi tiết về các "lọ" trong phương pháp này:

Lọ 1: Chi tiêu thiết yếu (55% thu nhập): Đây là khoản tiền bạn dùng cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày, bao gồm tiền nhà, tiền ăn uống, hóa đơn điện nước, đi lại và các chi phí thiết yếu khác. Phần lớn thu nhập của bạn sẽ được phân bổ vào khoản này để đảm bảo cuộc sống hàng ngày.

Lọ 2: Tiết kiệm dài hạn (10% thu nhập): Khoản tiền này sẽ được dùng để tiết kiệm cho các mục tiêu dài hạn của cuộc sống như mua nhà, mua xe, tổ chức đám cưới hay đầu tư vào một dự án kinh doanh. Đây là khoản tiết kiệm giúp bạn đạt được các mục tiêu lớn trong tương lai.

Lọ 3: Quỹ giáo dục (10% thu nhập): Khoản tiền này sẽ được dùng để đầu tư vào bản thân qua các khóa học, chứng chỉ, hoặc các khóa đào tạo kỹ năng giúp bạn nâng cao kiến thức chuyên môn và gia tăng cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.

Lọ 4: Hưởng thụ (10% thu nhập): Đây là khoản tiền bạn dành để tự thưởng cho bản thân sau những nỗ lực làm việc và tiết kiệm. Bạn có thể sử dụng khoản này để tận hưởng cuộc sống, mua sắm những thứ mình yêu thích, đi du lịch hoặc tham gia các hoạt động giải trí.

Lọ 5: Quỹ đầu tư tài chính (10% thu nhập): Khoản tiền này sẽ được dành để đầu tư vào các công cụ tài chính như cổ phiếu, quỹ đầu tư, hoặc các hình thức đầu tư khác để tạo ra thu nhập thụ động, giúp bạn gia tăng tài sản.

Lọ 6: Quỹ từ thiện (5% thu nhập): Khoản này sẽ được dành để giúp đỡ những người khó khăn hoặc đóng góp cho các quỹ từ thiện, cộng đồng. Đây là một phần quan trọng để bạn cảm thấy mình có thể chia sẻ và giúp đỡ người khác.

Ưu điểm của quy tắc 6 cái lọ

Tạo tính kỷ luật cao: Phương pháp này giúp bạn xây dựng tính kỷ luật tài chính vững vàng, nhờ vào việc phân bổ rõ ràng từng khoản chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư.

Phù hợp với những người có mục tiêu tài chính rõ ràng: Nếu bạn muốn quản lý tài chính cá nhân một cách chi tiết và lâu dài, quy tắc này sẽ giúp bạn làm điều đó.

Nhược điểm

Phức tạp đối với người mới bắt đầu: Phương pháp này đòi hỏi bạn phải có kinh nghiệm và khả năng phân bổ tài chính một cách chi tiết, điều này có thể gây khó khăn cho những người chưa có nhiều kiến thức về tài chính cá nhân.

Khó áp dụng với thu nhập thấp: Với những người có thu nhập trung bình hoặc thấp, việc phân bổ thu nhập vào 6 mục như vậy có thể gây khó khăn trong việc duy trì cuộc sống hàng ngày.

Tóm lại, quy tắc 6 chiếc lọ là một phương pháp quản lý tài chính cá nhân rất hiệu quả, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và chi tiết về việc phân bổ tài chính của mình. Tuy nhiên, phương pháp này phù hợp hơn với những người đã có kiến thức và kinh nghiệm tài chính cơ bản, cũng như có thu nhập ổn định.

Lời kết

Quản lý tài chính cá nhân không phải là một công việc dễ dàng, nhưng nó là chìa khóa để bạn đạt được sự tự do tài chính và sống cuộc sống mà mình mong muốn. Bằng cách xây dựng một kế hoạch tài chính rõ ràng, tuân thủ các nguyên tắc tiết kiệm, đầu tư thông minh và kiểm soát chi tiêu hợp lý, bạn sẽ dần dần thoát khỏi những lo lắng về tiền bạc.

Hãy nhớ rằng, sự kiên nhẫn, kỷ luật và quyết tâm là những yếu tố quan trọng để bạn xây dựng một nền tảng tài chính vững vàng. Bắt đầu ngay hôm nay, dù là những bước nhỏ, nhưng sẽ dẫn bạn đến một tương lai tài chính ổn định và thịnh vượng. Quản lý tài chính cá nhân không chỉ là về tiền bạc, mà còn là cách bạn tạo dựng cuộc sống tự do và ý nghĩa cho bản thân.

Bài viết liên quan:

• 5 Nguyên tắc vàng quản lý tài chính doanh nghiệp hiệu quả
• Cách cải thiện kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả