Tay trắng, tôi đã gây dựng nên một tập đoàn như thế nào?

Hôm nay, tôi chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp thực chiến của mình đến với các bạn. Năm ấy, tôi đã bắt đầu với số tiền ít ỏi và một chiếc xe máy cũ cùng với bài toán 4 KHÔNG cần phải giải quyết: không tiền, không quan hệ, không kinh nghiệm và không khách hàng.

Tôi tin chắc rằng, không chỉ riêng tôi, mà rất nhiều người, rất nhiều bạn trẻ đang ấp ủ dự định khởi nghiệp đều sẽ gặp phải ít nhất một trong những bài toán này. Trong tập podcast lần này, tôi sẽ chia sẻ với các bạn cách tôi đã đối diện với 4 KHÔNG như thế nào. Và hi vọng rằng, những trải nghiệm mà tôi đúc rút, chia sẻ sau đây sẽ đem lại giá trị cho các bạn trên hành trình khởi nghiệp phía trước.

Giải quyết bài toán không tiền

Để giải quyết bài toán này trong điều kiện như vậy, nhiều lần tôi đã phải liên tiếp tự hỏi mình làm thế nào đây. Khi hỏi nhiều như vậy có nghĩa là ta đang suy nghĩ để tìm cách. Suy nghĩ và trăn trở nhiều thì cách làm và con đường sẽ mở ra, dù có thể nó chưa thực sự rõ nét và còn đầy chông gai.

Tôi thành lập công ty tại nhà trọ, năm ấy tôi không thuê nổi một nơi làm văn phòng công ty. Sau khi suy đi tính lại, tôi quyết định mở công ty ngay tại nhà trọ tại xóm 9 thôn Thị Cấm, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Lúc bấy giờ tôi đã phải sắp xếp khéo léo để đảm bảo 2 công năng mà tôi đặt ra, đó là vừa làm nơi ở, vừa làm văn phòng. Pháp nhân là một công ty, nhưng mọi việc đều do hai anh em tôi tự tay làm, vừa làm giám đốc, vừa làm nhân viên, ôm tất cả mọi việc. Bởi chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác. Muốn thuê văn phòng nhưng không có tiền để trả tiền thuê, muốn thuê nhân viên nhưng không có lương để trả. Mà công ty ở nhà trọ thì ai dám về làm mà thuê.

Nhưng công việc thì vẫn phải giải quyết, vậy thì tôi làm thế nào? Lúc đó, chúng tôi đã tự tay làm mọi việc, cái gì không biết thì lên mạng học rồi suy nghĩ, tìm những cách làm phù hợp, tối ưu. Bình thường chúng ta có thể làm việc từ 8 – 10 tiếng, nhưng trong hoàn cảnh ấy, chúng tôi đã thường xuyên phải làm việc từ 16 - 20 tiếng một ngày. Ngày nào cũng thế, ngày nào cũng vậy, chúng tôi chấp nhận gạt bỏ thời gian dành cho cá nhân để toàn tâm toàn ý và toàn thời gian dành cho công việc. Nhờ đó, tuy không có tiền thuê nhân viên nhưng đầu mục công việc vẫn được quan tâm và giải quyết.

Đó là hai cách chúng tôi đã làm để tối ưu chi phí và không có tiền nhưng vẫn triển khai được. Trong trường hợp này, chúng tôi phải chấp nhận để bắt đầu được, để đẩy được những bánh xe đầu tiên trên hành trình khởi nghiệp. Vì nếu không bắt đầu được thì sẽ không có gì tiếp theo. Và điều quan trọng là chúng ta đã dám bắt đầu. Đó là một việc vô cùng khó, nhưng đôi khi cơ hội chỉ mong manh như vậy. Và thành công chỉ đến với những ai có đủ bản lĩnh để bắt đầu từ điểm xuất phát đầy khó khăn như thế.

Tôi bắt đầu với hơn 8 triệu đồng, lúc ấy tất cả tài sản của anh em tôi chỉ là hơn 8 triệu đồng và một chiếc xe máy cũ. Tôi vẫn nhớ như in lúc đó chúng tôi sử dụng 8 triệu đồng này như thế nào. Tôi còn nhớ lúc đó chúng tôi đã phải căn ke từng đồng, phải suy nghĩ xem cái gì cần mua, cái gì chưa cần mua. Do sinh ra ở vùng quê nghèo, anh em họ hàng cũng không có ai có điều kiện, nên tôi cũng không nhìn thấy ai có thể giúp mình.

Với tôi, lúc này chỉ cần vài triệu đồng thôi cũng là rất quý. Thế nhưng, để có được vài triệu đồng cũng là rất khó. Tôi quyết tâm khởi nghiệp, muốn làm được cái gì đó, nhưng đến lúc mở doanh nghiệp - thứ mà tôi đối mặt là một con đường quá nhiều chông gai ở phía trước. 

Nhiều đêm, nằm vắt tay lên trán nghĩ ngợi mà hai hàng nước mắt nó cứ ứa ra. Những dấu hỏi tôi phải tự đặt ra và tự trả lời. Nhiều lúc mệt quá nhưng cũng không thể nào chìm vào giấc ngủ được, bởi có quá nhiều điều phải nghĩ và phải tìm lời giải. Đã bắt đầu rồi với tinh thần quyết làm bằng được và sự lạc quan cứ đi rồi sẽ đến, tôi cứ thế nỗ lực và tiến về phía trước. Tôi nhận thấy, khi bạn tập trung năng lượng, tâm trí để tìm cách thực hiện một điều gì đó mình thực sự muốn làm, thực sự khao khát thì chắc chắn bạn sẽ tìm ra cách làm và hướng đi.

Để công ty hoạt động được, tôi đã tối ưu như trên, chúng tôi có thể lấy sức mình để làm dù phải làm việc quần quật thường xuyên từ 16 - 20 giờ mỗi ngày. Vậy khi có khách hàng thì tôi thực hiện các đơn hàng như thế nào?

Thực hiện các đơn hàng như thế nào?

Trong điều kiện công ty lúc đó, ban đầu chúng tôi chỉ nhận được những đơn hàng D giá trị nhỏ. Song để thực hiện những đơn hàng nhỏ này thì tôi cũng phải cặm cụi gom góp rồi đi vay mượn từng triệu đồng để mua linh kiện và đặt gia công. Sau đó tôi gom về nhà trọ để lắp ráp và hoàn thiện sản phẩm để giao cho khách hàng. Cứ thế, từ những đơn hàng nhỏ và tôi gom góp từng đồng một rồi dần dần tôi có tích lũy về tài chính.

Sau đó, những đơn hàng lớn dần lên khi tôi tiếp cận được nhiều khách hàng hơn. Và chính nhờ sự chắt chiu tích lũy mà tôi có đủ khả năng để triển khai những đơn hàng lớn hơn. Để rồi sau đó tài chính của công ty ngày một khỏe mạnh hơn và hoạt động kinh doanh cũng phát triển theo.

Tập đoàn Intech mà các bạn biết đến ngày hôm nay đã bắt đầu từ nền tảng tài chính như vậy. Và từ những đơn hàng như vậy, điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là những việc làm nhỏ, hành động nhỏ đều có thể mang lại những kết quả lớn trong tương lai. Trường hợp của tôi là một minh chứng hiện hữu.

Tôi đã làm từ những việc nhỏ, đơn hàng nhỏ và chính những đơn hàng nhỏ này lại phù hợp với điều kiện của tôi khi đó. Việc làm tuy nhỏ nhưng nếu ta toàn tâm, toàn ý và tập trung ta có thể đạt được kết quả. Tuy là kết quả nhỏ nhưng lại vô cùng quan trọng, bởi nó sẽ là động lực to lớn giúp chúng ta có được niềm tin để đi tiếp những bước đi tiếp theo. Điều này là rất quan trọng, do vậy các bạn hết sức chú ý. Đây là mấu chốt để đạt được những thành công từ một nền tảng thấp và trong điều kiện không thuận lợi như vậy. Đó là những câu hỏi và khó khăn về tiền mà tôi đã tự hỏi, rồi phải từng bước đi tìm câu trả lời.

Không mối quan hệ, không khách hàng

Tiếp đến, tôi đã giải quyết vấn đề không mối quan hệ và không khách hàng như thế nào? Ngành mũ bảo hiểm mà tôi từng làm việc là một ngành hàng tiêu dùng theo kênh phân phối. Bởi vậy, mối quan hệ của tôi khi ấy chỉ về lĩnh vực mũ bảo hiểm. Thế nhưng tôi lại đang khởi nghiệp về lĩnh vực cơ khí và kỹ thuật. Bởi vậy, bước vào lĩnh vực này, tôi hoàn toàn không có một chút quan hệ nào và tôi đã phải bắt đầu đi những bước đi đầu tiên và xây dựng nó từ con số không. Vậy tôi đã làm như thế nào để có khách hàng?

Tôi lang thang trên Internet nhiều, tôi đã định hình được hướng phát triển khách hàng trên chính môi trường này. Tôi nghĩ đơn giản hiện đã có rất nhiều người tìm những thứ mình cần trên internet và trong tương lai internet sẽ phát triển hơn nữa. Tôi đã nhìn thấy tiềm năng của Internet từ rất sớm như vậy. Điều này là rất quan trọng và tôi tập trung khai thác phát triển nó ngay từ những cái ngày đầu khởi nghiệp.

Tôi bắt đầu bằng việc đăng tin về những sản phẩm tôi cung cấp trên các trang rao vặt như: Vật Giá, Rồng Bay, Mua Bán,… Lúc đó, tôi muốn làm một website nhưng không có tiền. Thế là tôi xin code web của một người bạn làm về quản trị web. Tôi bắt đầu tìm hiểu và học cách chỉnh sửa. Sau nhiều ngày vất vả cặm cụi và nhiều đêm thức trắng, tôi đã tự tạo được một website cho công ty của mình. Khi ấy tôi chưa có tiền để chạy quảng cáo mà hoàn toàn dựa vào đăng tin rao vặt, rồi tôi lại đẩy SEO web lên top tìm kiếm của Google. Tôi đã phải cặm cụi làm tất cả các việc đó, cứ kiên trì cần mẫn đăng tin đều đặn trên các trang rao vặt, phát triển website, làm marketing online. Cuối cùng cũng có những khách hàng đầu tiên liên hệ với tôi.

Khi ấy tôi vui mừng không thể tả nổi, vì sau bao nhiêu nỗ lực tôi đã thấy những điểm sáng dù mới chỉ là khách hàng liên hệ hỏi về sản phẩm. Tiếp tục, tôi lại cặm cụi làm như thế, rồi khách hàng cũng đến với chúng tôi nhiều hơn. Trong số những khách hàng liên hệ thì chúng tôi đã có những đơn hàng đầu tiên. Đó là cách chúng tôi có được khách hàng và phát triển khách hàng từ con số 0 về mối quan hệ.

Ngày nay, việc tiếp cận khách hàng trở nên dễ dàng hơn, có nhiều nền tảng hơn. Đó là một điều hết sức thuận lợi. Tuy nhiên sự cạnh tranh lại tăng lên. Nhưng tôi nghĩ nếu chúng ta tư duy ra những cách làm khác biệt, đột phá thì cơ hội luôn đến.

Đây là câu chuyện tôi đã làm ngày xưa, ngày mà tôi mới khởi nghiệp. Ngày nay, mức độ cạnh tranh đã khác, chúng tôi vẫn duy trì một số cách làm của ngày xưa, đồng thời cập nhật những phương pháp mới, cách làm mới để nó phù hợp với hiện tại.

Từ câu chuyện phát triển khách hàng của tôi ở trên, tôi muốn chia sẻ đến với các bạn vài điều như sau: Internet và Marketing Online chính là công cụ giúp chúng ta khắc chế những điểm yếu và giải quyết vấn đề tìm kiếm khách hàng và phát triển khách hàng. Do vậy các bạn hãy khai thác triệt để ở góc độ này trong tương lai. Tôi nghĩ nó còn phát triển hơn nữa, sẽ là công cụ sắc bén để chúng ta thúc đẩy kinh doanh. Nhưng cần triển khai một cách khéo léo để mang lại hiệu quả và phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của công ty.

Chúng ta tránh chạy theo hoặc đối đầu với những người khổng lồ. Bởi chúng ta sẽ bị tổn thương và không đủ sức. Hãy tìm cho mình những lối đi riêng, cách làm khác biệt để xây dựng một công thức chiến thắng riêng và phù hợp với điều kiện của mình.

Không có kinh nghiệm, không có kỹ thuật

Dù đã có khách hàng, nhưng bài toán tiếp theo chúng tôi cần giải, đó là không có kinh nghiệm, không có kỹ thuật và cũng không có tiền để thuê người làm. Tôi đã giải quyết vấn đề này nó như thế nào?

Lúc này, tôi phải vẽ ra những giải pháp để xử lý những yêu cầu của khách hàng. Tôi lại vướng phải phần kỹ thuật, bởi tôi chưa ngày nào làm thực tế trong lĩnh vực này, cũng chưa ngày nào được mắt thấy tay sờ sản phẩm này. Hiểu biết về kỹ thuật và công nghệ gần như là bằng 0. 

Ngoài ra, tuy tôi học về kỹ thuật nhưng mới chỉ là kiến thức trên ghế nhà trường. Rồi hơn 2 năm đi làm về kinh doanh, tôi hầu như quên phần lớn cách sử dụng các phần mềm thiết kế. Lúc này, tôi lại phải mua sách về học vẽ rồi tự mày mò từng câu lệnh để vẽ được theo yêu cầu của khách hàng. Nhiều lúc mệt mỏi vô cùng, nhưng tôi đã kiên trì tìm hiểu và thực hành cả ngày lẫn đêm. Cuối cùng thì cũng lên được giải pháp, lời giải cho khách hàng. 

Sau nỗ lực giải quyết nhu cầu và mong muốn của khách hàng, cùng với sự chân thành thì khách hàng đã đặt niềm tin và gửi gắm đơn hàng vào chúng tôi. Tuy đơn hàng lúc bấy giờ rất nhỏ, nhưng lại mang đến nguồn động lực rất lớn với chúng tôi. Tiếp đó, tôi phải đi vào giải quyết đơn hàng. Tôi đã lục tung hết website này đến website khác để có kiến thức về sản phẩm. Miệt mài tìm hiểu về kỹ thuật và lên bản vẽ thiết kế, rồi đi vào bóc tách và đi đặt hàng linh kiện ở bên ngoài. Nhờ cố gắng hết mình, cuối cùng tôi gom đủ linh kiện và mang về nhà trọ lắp ráp.

Do chưa có kinh nghiệm thiết kế nên nhiều phần không lắp được với nhau. Thế là tôi lại phải mày mò để sửa chữa bản vẽ, rồi nhờ đối tác sửa chữa cho, rồi lại mang về lắp lại với mong muốn giữ đúng hẹn giao hàng. Những ngày này, gần như là tôi thức xuyên đêm để xử lý những sai sót và hoàn thiện sản phẩm. Cuối cùng tôi cũng hoàn thành và sẵn sàng giao sản phẩm đầu tiên của mình đến tay khách hàng đúng hẹn. Làm và chạy thử ngon lành. Chúng tôi vui mừng giao hàng cho khách hàng, người đi giao hàng chính là em trai của tôi.

Nhưng niềm vui kéo dài chưa được bao lâu thì điều chúng tôi không mong muốn, điều chúng tôi không mong đợi và cũng không ngờ nó đã đến… Tôi làm việc qua một công ty thương mại ở Nam Định và giao hàng cho khách hàng của họ ở Hưng Yên. Khi hàng được giao đến nơi, băng tải của chúng tôi không khớp với hệ thống của họ, và kích thước sai khác với họ đặt hàng từ công ty kia.  Khách hàng không nghiệm thu sản phẩm nhưng cũng không trả lại hàng để chúng tôi mang về, mà họ gọi cho công ty Thương mại kia để lên giải quyết. Đáng tiếc là do hai bên trước đó đã có những khúc mắc nên bên thương mại kia không tới và họ đã giữ em tôi ở lại không cho về.

Sau đó tôi phải xuống tận nơi để giải trình, làm việc. Cuối cùng họ cũng hiểu ra vấn đề và cho anh em tôi về, nhưng hàng thì phải để lại. Có lẽ đó là chuyến đi giao hàng nhớ đời với em tôi, một cậu sinh viên vừa ra trường theo anh lập nghiệt và đi giao hàng lần đầu lại bị như vậy.

Thời gian tiếp theo, tôi tiếp tục kiên trì và tập trung vào phát triển khách hàng. Hàng ngày, tôi quyết tâm tìm hiểu thêm về kiến thức, học hỏi thêm về kỹ thuật và bán hàng bằng sự chân thành, tận tâm trong mọi hoàn cảnh, luôn ở bên họ khi họ cần. Nên chúng tôi đã dần dần có được niềm tin nơi khách hàng, chúng tôi cũng khai thác triệt để lợi thế của internet. Rồi từ đó khách hàng dần dần tăng lên, công ty cũng dần dần đi vào ổn định và phát triển.

Tôi chủ động hướng tới cách làm chuyên nghiệp nhắm đến khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Bởi khi đó đang có làn sóng các công ty nước ngoài đổ bộ vào Việt Nam và có nhu cầu vô cùng lớn đối với những sản phẩm của chúng tôi.

Dần dần, nhà trọ của chúng tôi không còn đủ diện tích để đảm bảo lắp ráp tất cả các đơn hàng nữa. Nên tôi bắt đầu đi tìm xưởng sản xuất về lĩnh vực cơ khí để hợp tác. Với họ những đơn hàng lớn cồng kềnh thì chúng tôi thuê họ gia công và lắp đặt hoàn thiện luôn. Ngoài ra, tôi tập trung tìm kiếm khách hàng và xử lý các công việc kinh doanh, thiết kế giải pháp.

Mặt khác, chúng tôi giám sát bên xưởng gia công về chất lượng và tiến độ. Sau khi công ty có lượng đơn hàng ổn định hơn, tôi cảm thấy đã đến thời điểm phù hợp để thuê riêng một nhà xưởng nhỏ. Do vậy, tôi tìm thuê một xưởng rộng khoảng 330m2 để làm văn phòng, kết hợp với nơi lắp ráp và phần gia công tôi vẫn đặt ở bên ngoài. Đến đây, vì đã chủ động được khâu lắp ráp và lắp đặt nên tôi làm chủ được tiến độ tốt hơn. Các dịch dị vụ sau bán hàng cũng được cải thiện và đảm bảo hơn. Đã có nhân sự chuyên làm những việc này.

Một thời gian sau đó, khi tài chính vững mạnh hơn và đơn hàng cũng nhiều hơn, đều hơn thì tôi đã đầu tư một số máy móc đơn giản để làm chủ một phần gia công nhằm đáp ứng chất lượng và tiến độ của khách hàng tốt hơn. Việc luôn hướng đến khách hàng và nỗ lực giải quyết từng vấn đề để phục vụ khách hàng tốt hơn từ đó giúp họ có được trải nghiệm tốt hơn là rất quan trọng. Mong những ai đang kinh doanh hãy chú ý và cố gắng tập trung làm tốt điều này và cải thiện nó liên tục, thường xuyên.

Bạn hãy nhớ, ngày nay có hàng trăm hàng nghìn người bán và thậm chí có hàng trăm hàng nghìn người bán tốt. Vậy bạn có gì khác biệt để khách hàng họ chọn và giữ chân được họ trong hàng trăm, hàng nghìn người đều làm tốt đó? Đến đây, các bạn có thể thấy doanh nghiệp của tôi đã bắt đầu ổn định và đơn hàng cũng tương đối đều. Thời gian sau đó, tôi tập trung vào kiện toàn công ty và củng cố hệ thống. 

Các bạn biết đến tập đoàn Intech ngày hôm nay trong lĩnh vực cơ khí, tự động hóa, công nghệ và năng lượng nhưng ít ai biết đến nó lại được hình thành nên từ số tiền như vậy và sinh ra từ một nhà trọ.

Vậy là tôi đã chia sẻ đến với các bạn những nội dung từ giải quyết bài toán về tiền khách hàng và kinh nghiệm của những ngày đầu tôi khởi nghiệp. Không có tiền nhưng tôi vẫn tìm cách bắt đầu được, không có quan hệ nhưng tôi vẫn có được khách hàng, không có kinh nghiệm nhưng tôi vẫn làm ra được những sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Đó là những gì thực tế tôi đã làm và chia sẻ lại. Đó là những chia sẻ chân thành và là một minh chứng sống để các bạn tham khảo và chắt lọc những giá trị cho mình. 

Đó cũng là những nội dung mà tôi muốn nhắn gửi đến các bạn trong cái tập ngày hôm nay. Mong những nội dung tôi chia sẻ ngày hôm nay nó sẽ mang lại thật nhiều giá trị cho các bạn. Cảm ơn các bạn đã ủng hộ và cổ vũ tôi. Xin chào và hẹn gặp lại các bạn.

Bài viết liên quan:

• Thời điểm vàng để khởi nghiệp
• Góc khuất phía sau thành công